İştahsız çocuk nedir? Aileler nelere dikkat etmeli?

“Çocukta iştahsızlık, yeme isteğinin azalması ya da tamamen kaybolmasıdır” diyen Nev Sağlık Grubu Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Bölümü’nden Uzm. Dr. Sinan Gültekin, “Ancak anne ya da babanın istediği kadar yemeyen her çocuk iştahsız değildir. Ailelerin yaklaşık yüzde 30–40’ı çocuklarının yeterince yemediğini düşünmektedir. İştahsızlık, çocuk polikliniklerinde en sık karşılaşılan şikâyetlerden biridir” dedi.

“İştahsız çocukta nelere dikkat edilmeli?”

Gültekin, “İştahsızlık çocuğun büyümesini etkileyebilir. Bu nedenle öncelikle çocuğun genel durumu değerlendirilmelidir. Kilo ve boyunun büyüme eğrisindeki yeri ile yıllık kilo ve boy artışı önemlidir. Ayrıca altta yatan bir hastalık belirtisi olup olmadığına bakılmalıdır. Sürekli kusma, ishal ya da kabızlık, aşırı su içme, halsizlik, karın ağrısı gibi bulgular varsa değerlendirme yapılmalıdır. Gerekli görülürse tetkikler yapılır, tanı konur ve tedavi planlanır. Ancak sağlık sorunu olmayan, büyüme eğrisinde sapma bulunmayan, boyu ve kilosu orantılı çocuklar için endişe edilmemelidir. Bu çocuklarda laboratuvar tetkikleri ya da vitamin kullanımı gereksiz ve yanlıştır” dedi.

Çocukta iştahı etkileyen faktörler

Çocukta iştahı etkileyen faktörlerini sıralayan Gültekin, “Çocuğun iştahı; çocuğun kendisi (bağımlılık, ayrılma ve bireysellik evreleri), aile ve çevre gibi faktörlerden etkilenir” dedi.

“Anne ve babanın görevi nedir?”

“Anne-babanın temel görevi, çocuğa çeşitli ve sağlıklı gıdaları sunmaktır” diyen Uzm. Dr. Sinan Gültekin, “Ne zaman ve ne yiyeceğine ebeveynler karar verir ne kadar yiyeceğine ise çocuk kendisi karar vermelidir. Ebeveynler anlayışlı, sabırlı ve sakin olmalı, belirli kurallar koymalıdır. Yemek sırasında göz teması kurulmalıdır” dedi.

“Çocuğun yemek düzeni nasıl olmalı?”

Gültekin, “Çocuk mümkünse aileyle birlikte ve mama sandalyesinde yemek yemelidir. Çocuk söyleneni değil, gördüğünü yapar; bu nedenle anne-babanın yemek davranışı tutarlı olmalıdır. Ne kadar yediğinden çok ne yediği önemlidir. Yemek saatleri düzenli olmalı, ara öğünlerde iştah kesici besinler verilmemeli, tatlılar ödül olarak sunulmamalıdır. Yemekten bir saat önce ve yemek sırasında sıvı tüketimi sınırlandırılmalıdır. Beslenme ortamı sessiz olmalı, televizyon açık olmamalıdır. Televizyon karşısında atıştırma, obezite riskini artırır. “Ağzına kuş uçtu”, “araba geldi” gibi oyunlarla zorla yedirme yapılmamalıdır. Yemek masasına oturulduktan sonra beslenme kısa sürede başlamalı, yemek çok uzatılmamalıdır” dedi.

“Çocuk ne kadar yemeli?”

Dr. Gültekin, “Yaşa uygun küçük porsiyonlar tercih edilmeli, çocuğa yemeği bitirme hissi verilmelidir. Porsiyon miktarı çocuğun kendi yumruğu kadar olmalıdır. Yaklaşık olarak ay başına 1–1,5 yemek kaşığı ya da 30 ml/kg hesabı yapılabilir. Araştırmalar, tabağın büyük olmasının çocuğun daha fazla yemesine neden olduğunu göstermektedir” diye konuştu.

“Okul öncesi dönemde beslenme”

“Okul öncesi çocuklar besin seçicidir, sevdikleri gıdalar sınırlıdır” diyen Gültekin, “Ancak görerek ve zamanla alışarak yeni besinleri sevebilirler. Sevmediği gıdayı ebeveynini yerken görmesi önemlidir. Çocuğa yemek yemesi için ısrar edilmemeli, yemek ödül olarak kullanılmamalıdır. Aksi halde çocuk kendi kendine yemeyi öğrenemez. Bu yaş grubunda çocuklar en az sebzeleri sever; ancak tekrar denemeye devam edilmelidir” açıklamalarında bulundu.